Έκτο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος
Λυγουριό, 11 - 25 Ιουλίου 2023
Το Εθνικό Θέατρο διοργάνωσε για έκτη συνεχή χρονιά το Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος. Το Εργαστήριο πραγματοποιήθηκε στο Λυγουριό από 11 έως 25 Ιουλίου 2023, εγκαινιάζοντας τη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με το Δήμο Επιδαύρου.
Το Εργαστήριο διηύθυνε η ηθοποιός Αγλαΐα Παππά με τη συνεργασία της ιταλίδας ηθοποιού και καθηγήτριας της Σχολής Ronconi του Piccolo Teatro, Diana Manea.
Το Εργαστήριο απευθύνεται σε φοιτητές/τριες δραματικών σχολών αλλά και σε νέους/νέες επαγγελματίες ηθοποιούς, σκηνοθέτες, χορογράφους και γενικότερα επαγγελματίες της σκηνικής πράξης που επιθυμούν να εμβαθύνουν στη μελέτη του αρχαίου δράματος, προσφέροντας εξειδικευμένη γνώση, ενώ παράλληλα επιθυμεί να ανοίξει ένα παράθυρο διαλόγου πάνω στη σύγχρονη πρόσληψη και σκηνική προσέγγιση του αρχαίου δράματος.
Το Εργαστήριο θεσμοθετήθηκε σε ετήσια βάση το 2016 και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και είναι μέλος του Δικτύου Αρχαίου Δράματος του ΥΠΠΟΑ.
ΕΞΟΥΣΙΑ – ΔΙΑΦΘΟΡΑ
Σημείο εκκίνησης του εργαστηρίου ήταν η τραγωδία του Ευριπίδη Ιφιγένεια εν Αυλίδι. Γραμμένη το 407 π.Χ, την εποχή που ο ποιητής φιλοξενείται στην αυλή του βασιλιά Αρχέλαου Α’ της Μακεδονίας, η τραγωδία συγκαταλέγεται στα έργα της όψιμης δραματουργικής παραγωγής του ποιητή. Λίγο πριν το τέλος του εξοντωτικού για την Αθήνα Πελοποννησιακού Πολέμου (431 π.Χ. - 404 π.Χ.) ο Ευριπίδης καταπιάνεται με την ποιητική αφήγηση ενός μυθικού πολέμου, θέλοντας να μιλήσει για τo αποτέλεσμα των επιλογών μιας διεφθαρμένης -πολιτικής και θρησκευτικής- εξουσίας αδύναμης να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Σε έναν κόσμο που κλυδωνίζεται, σε έναν κόσμο ετοιμόρροπο η λύση μπορεί να έρθει μόνο από έναν νέο άνθρωπο, που δεν έχει διαφθαρεί ακόμα από τα παιχνίδια της εξουσίας. Η λύση αυτή αποκτά ιδιαίτερο συμβολισμό όταν ο άνθρωπος που επιλέγεται είναι ένα νεαρό κορίτσι.
Έχοντας ως κεντρικό άξονα την τραγωδία και την έννοια της θυσίας το εργαστήριο ξεκίνησε αναμοχλεύοντας τα βασικά ερωτήματα γύρω από το αρχαίο δράμα:
Τι είναι τραγωδία; Τι είναι η τραγωδία σήμερα; Ποια είναι η δομή της και πως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα;
Η εμβριθής ανάλυση του αρχαίου κειμένου συμπορεύτηκε με την πρακτική άσκηση, ώστε να γίνει αβίαστα η μετάβαση από την απλή ανάγνωση του κειμένου στη σκηνική του έκφραση. Οι συστηματικές πρόβες, η εντατική σωματική και φωνητική εκπαίδευση και ο αυτοσχεδιασμός βοήθησαν τους συμμετέχοντες να ανακαλύψουν τις δυναμικές των «οργάνων» τους και τον τρόπο έλεγχό τους.
Τελικός στόχος η παρουσίαση ενός τελετουργικού δρώμενου με τη συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων.
Masterclass (Κυριακή, 16 Ιουλίου) από την Τζωρτζίνα Κακουδάκη
Η καλλιτεχνική εκπαίδευση στο αρχαίο δράμα στον ανοιχτό χώρο: Μια διαδικασία για τη δημοκρατία.
Τι χρειάζεται να διδασκόμαστε από το αρχαίο δράμα; Μια αναδρομή στις προτεραιότητες της ανάγνωσης και της σκηνικής απόδοσης του
αρχαίου δράματος στην ανοιχτή σκηνή, με έμφαση στην ιστορία του αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου και μια ανοιχτή συζήτηση για τις εκπαιδευτικές
ανάγκες των σημερινών καλλιτεχνών και τις σπουδές παραστατικών τεχνών στον ανοιχτό χώρο και την εκπαίδευση στην δημοκρατία, με αφορμή το Λύκειο Επιδαύρου.
Συμμετέχει επίσης ομάδα καλλιτεχνών απο τις ΗΠΑ, οι οποίοι παρακολουθούν στην Ελλάδα το πρόγραμμα “Artists Tour of Performance Arts in Greece” του Ariela-Performance Consultancy σε συνεργασία με το Μορφωτικό και Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού.
Παρεμβάσεις (Πέμπτη, 20 Ιουλίου)
Το Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος εγκαινιάζοντας τη συνεργασία του με το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Δημιουργική γραφή, Θέατρο και Πολιτιστικές Βιομηχανίες υποδέχεται τις παρεμβάσεις της Αγγελικής Σπυροπούλου, Προέδρου του ΤΘΣ και Διευθύντριας του ΜΠΕ, Καθηγήτριας Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας και Θεωρίας και της Ιωάννας Παπαδοπούλου, Επίκουρης Καθηγήτριας Κλασικής Φιλολογίας του ΤΘΣ με θέμα:
Σημειώσεις για την Ιφιγένεια: η θυσία, το φύλο, το γράμμα.
Γλώσσες εργασίας
Ελληνικά - Αγγλικά (η γνώση της αγγλικής είναι απαραίτητη και για τους Έλληνες συμμετέχοντες).
Επιστημονική Υπεύθυνη Εργαστηρίου: Δρ. Ειρήνη Μουντράκη
Το Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος του Εθνικού Θεάτρου είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Αρχαίου Δράματος που δημιούργησε, συντονίζει και ενισχύει οικονομικά το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με στόχο την εκπαίδευση στο αρχαίο δράμα ανθρώπων του θεάτρου που ανήκουν σε διαφορετικές βαθμίδες και κατηγορίες, την εξοικείωση του ευρύτερου κοινού με το είδος και την ανάπτυξη συνθηκών συνεργασίας μεταξύ ανθρώπων του θεάτρου από διαφορετικές χώρες.
Διδάσκουσες
Αγλαΐα Παππά
Πτυχιούχος του Γαλλικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Έκανε τη βασική της εκπαίδευση στην Γαλλία (Externat Saint-Louis). Διδάσκει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στα Τμήματα Υποκριτικής και Σκηνοθεσίας. Παράλληλα, διδάσκει ως επισκέπτρια καθηγήτρια στη Σχολή «Luca Ronconi» του Piccolo Teatro στο Μιλάνο και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου της Emilia-Romagna «Iolanda Gazzero» (Ιταλία). Εργαστήρια έχει πραγματοποιήσει στην Ελλάδα και σε οργανισμούς του εξωτερικού.
Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό όπως οι: Jacques Lassalle, Anatoly Vassilief, Claudio Longhi, Μιχάλης Κακογιάννης, Λευτέρης Βογιατζής, Δημήτρης Οικονόμου, Θόδωρος Τερζόπουλος, Γιάννης Χουβαρδάς, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Στάθης Λιβαθινός, Σταύρος Τσακίρης, Έλλη Παπακωνσταντίνου, Άντζελα Μπρούσκου, Violet Louise.
Diana Manea
Ηθοποιός και καθηγήτρια υποκριτικής. Γεννήθηκε στο Sondrio και αποφοίτησε το 2002 από τη Σχολή του Piccolo Teatro στο Μιλάνο, όπου εκπαιδεύτηκε με καθηγητές όπως οι Enrico D'Amato, Luca Ronconi, Franca Nuti, Giulia Lazzarini, Marise Flash, Lydia Stix. Έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως οι Luca Ronconi, Massimo Castri, Gianfranco De Bosio, Peter Stein, Roberto Guicciardini, Pietro Carriglio, Serena Sinigaglia, Lisa Ferlazzo Natoli, Luca Micheletti, Claudio Longhi, Alessandro Ferroni, Massimo Popolizio, Riccardo Frati. Από το 2021, είναι ηθοποιός στο Piccolo Teatro του Μιλάνου. Διδάσκει σε Δραματικές Σχολές Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Τζωρτζίνα Κακουδάκη (Masterclass)
Η Τζωρτζίνα Κακουδάκη είναι σκηνοθέτης και θεατρολόγος. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ έχει συγγράψει, συμμετάσχει και επιμεληθεί εκδόσεις με θέμα τη σκηνοθεσία, τον κινηματογράφο και την κινηματογραφική αισθητική και τη βιωματική και θεατρική εκπαίδευση. Εχει σκηνοθετήσει δραματικά κείμενα της Αρχαίας ελληνικής και της παγκόσμιας δραματουργίας στη σύγχρονη σκηνή και έχει συνεργαστεί ως δραματουργός σε πάνω από 30 παραστάσεις θεάτρου και χορού και έχει οργανώσει πλήθος Φεστιβάλ Νέων Δημιουργών σε συνεργασία με οργανισμούς και θέατρα. Έχει διδάξει μαθήματα σχετικά με το θέατρο στην εκπαίδευση σε τμήματα Θεατρικών Σπουδών και Παιδαγωγικής και έχει παρουσιάσει διαλέξεις και βιωματικά εργαστήρια σε πανεπιστήμια και θεατρικούς οργανισμούς στο εξωτερικό. Από το 1997 μέχρι το 2004 υπήρξε υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης και του Αρχείου του Εθνικού Θεάτρου. Διδάσκει Ιστορία και Δραματουργία Θεάτρου σε δραματικές σχολές. Από το 2016 ως 2019 ήταν σύμβουλος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και Υπεύθυνη του Λυκείου Επιδαύρου – Διεθνούς θερινού σχολείου αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Αγγελική Σπυροπούλου
Η Αγγελική Σπυροπούλου είναι Καθηγήτρια Eυρωπαϊκής Λογοτεχνίας και Θεωρίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Ερευνητικός Εταίρος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, όπου διευθύνει το ερευνητικό σεμινάριο Comparative Modernisms. Έχει σπουδάσει στο ΕΚΠΑ και το Πανεπιστήμιο του Sussex (MA, PhD). Ερευνητικές περιοχές: συγκριτική λογοτεχνία με έμφαση στον μοντερνισμό/νεωτερικότητα, φύλο και ιστορία, λογοτεχνία-θέατρο-τέχνη, σχέσεις κλασικού-μοντέρνου, και θεωρία λογοτεχνίας και πολιτισμού.
Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: Virginia Woolf, Modernity and History: Constellations with Walter Benjamin (Palgrave-Macmillan), Βάλτερ Μπένγιαμιν: Εικόνες και μύθοι της νεωτερικότητας (επιμ.), Σύγχρονη ελληνική πεζογραφία (επιμ.), Αναπαραστάσεις της Θηλυκότητας (επιμ.). Πρόσφατα άρθρα της συμπεριλαμβάνονται στους τόμους: The Routledge Encyclopedia of Modernism, The Edinburgh Dictionary of Modernism, Sentencing Orlando (Edinburgh University Press) και 1922: Literature, Culture, Politics (Cambridge University Press). Μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Θεάτρου Πόλις και European Journal of Comparative Literature. Το πιο πρόφατο βιβλίο της τιτλοφορείται Historical Modernisms: Time, History, and Modernist Aesthetics, σε συνεπιμέλεια με τον Jean-Michel Rabaté. Πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών και Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Δημιουργική γραφή, Θέατρο και Πολιτιστικές Βιομηχανίες», που ξεκίνησε το 2022-23.
Ιωάννα Παπαδοπούλου
Η Ιωάννα Παπαδοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο ΕΚΠΑ, ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, όπου εκπόνησε και τη διδακτορική διατριβή της με αντικείμενο το αρχαίο δράμα. Εν συνεχεία προχώρησε σε μεταδιδακτορική έρευνα (υποτροφία ΙΚΥ) στο ΜΙΘΕ του ΕΚΠΑ με αντικείμενο τα αρχαία αινίγματα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της εστιάζονται στο αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό δράμα και τη μετρική, την αρχαία γεωγραφία και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση (εφαρμογή στη διδασκαλία του ελληνορωμαϊκού θεάτρου). Η μονογραφία της Οι Αντιφωνίες στα Χορικά του Αισχύλου (Αθήνα 2006) βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Από το 2019 ανήκει ως (μόνιμη) Επίκουρος Καθηγήτρια (γνωστικό αντικείμενο «Κλασική Φιλολογία»), στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό του ΠΑ.ΠΕΛ. στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Είναι κριτής και μέλος της συντακτικής επιτροπής διεθνών περιοδικών για τον πολιτισμό και το θέατρο και έχει συνεργαστεί, ως επιστημονική σύμβουλος, σε θεατρικές παραστάσεις και στη συγγραφή θεατρικών έργων.
Οι συμμετέχοντες του 6ου Διεθνούς Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος είναι οι:
Ireland Liam
Lor Juana
Natseway Jacob
Αναγνωστοπούλου Αναστασία
Αναστασίου Λενιώ
Βλάχου Νικολέττα
Γεωργιάδου Νεφέλη
Γιάλλουρου Ειρήνη
Δατσέρη Μαρίνα
Δράκου Μαρία
Καβάση Ραφαέλλα
Καλλινίκου Έλενα
Κάρνου Τζένη
Κασιούμη Αλεξάνδρα
Κλεάνθους Γιώργος
Λέκκα Βιβή
Λούβαρη Αγγελική
Μάζη Δήμητρα
Νταβαρίνου Άννα
Οκαλίδου Αργιέττα
Παλαιολόγου Ποσούλα
Παππά Ίλια
Παύλη Ευαγγελία
Πολυζώη Λυδία
Σαρακανίδα Ντέμη
Σέρρης Γιάννης
Σεφτελή Μαρία Ελένη
Σιγαλός Παναγιώτης
Σκαρώνη Μαριαλένα
Σπηλιώτης Γκοντορόζα Μάξιμ
Τσιάκκα Μαρία
Φουρλή Βασιλεία
ΟΜΑΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Επιστημονική Υπεύθυνη: Δρ. Ειρήνη Μουντράκη
Υπεύθυνος Παραγωγής: Θωμάς Χαρέλας
Βοηθός Εργαστηρίου: Γιώτα Παναγή
Γραμματειακή Υποστήριξη: Ευτυχία Χαραλαμπάκη
Φωτογραφίες: Κάρολ Γιάρεκ
Τελευταία ενημέρωση: 30/07/2024